Bazen orta bazen de üst sınıflara hitabeden ve farklı boyutlarda inşa edilen yapılar, temel olarak kendilerini seçkinlik, dışa kapalılık, alternatif yaşam tarzı, özelleştirilmiş altyapı ve ayrıcalıklı hizmetlerle pazarlayan güvenlikli siteler, şeklinde oldu. Bu alanların tasarım ve yönetim yapısı, bize İstanbul’da kentsel yaşamın nereye gittiğini gösteriyor. Bu uygulamaların iyi, güzel olduğuna ilişkin yapılan propagandalarla bunların sayısı giderek artıyor. Sayısı ile birlikte boyutları da her geçen gün yeni rekorları deniyor. Yapı sektöründeki bu özellik artık alt gelir guruplarına yönelik de uygulanmaya başlandı. İstanbul’da imara açılmış 1500 kilometrekareye yakın alanda yeni yerleşim birimleri, yeni farklılaşmış yaşam alanları inşa ediliyor.
Bu şekilde kent birbirine kapalı, geçişlerin değişik yöntemlerle engellendiği, sınıfsal ve kültürel olarak bölünmüş, parçanın içerisinde homojen ama kent genelinde parçalanmış bölgelere doğru hızla dönüşüyor.
Bu yapılaşmayı ortaya çıkaran ekonomik, sosyal ve kültürel süreçler neler? Bu bölgelerde kimler, niçin oturmayı seçiyor? Bu gidiş ne tür toplumsal ve mekânsal sonuçlara neden olacak?
özel Konut Şirketlerinin Sundukları;
Konut, yaşamın temel ihtiyaçlarından biridir. Kentin biçimlenmesi, devletin kent planlama fonksiyonlarını büyük ölçüde özel sektöre bırakılmasıyla yeni bir form almaya başlamıştır. özel sektör konut firmaları, üretim ve pazarlama stratejileri ile kentin belirlenmesi sürecinde belirleyici rol oynuyorlar.
Temelde yerli ve yabancı büyük sermayenin kenti bir kâr alanı olarak keşfetmiş olması, kent alanlarının ticaretin bir öğesi olmasına ve uluslararası girişimcilerin kâr amacıyla bu alanlara yönelmesine neden oldu. üretilen yeni yerleşim mekanlarının pazarlama stratejileri ütopik öğeler içermekte.
ütopyanın Aktörleri
ütopya genellikle; başka bir yer veya zamanda, hayali bir dünyada, bugünün sorunlarının aşıldığı ideal bir toplum veya devleti anlatmak için kullanılır. Eski Yunan’da “eu-topos” (iyi yer) ile “ou-topos” (olmayan yer) kelimeleri arasındaki bir ses oyunundan elde edilmiş bir sözcüktür. ütopya kelimesi ilk kez Thomas More'un 1515’te yazdığı “ütopia” adlı kitapta kullanılmış ve sonrasında “ideal yer” konusu hep gündemde kalmıştır.
Kent ve ütopya kavramları tarihsel bir ortaklığı paylaşırlar. Her ütopya toplumsal aynı zamanda kentsel bir düzen tasarısı da içerir. ütopyalar belirgin olarak kentsel bir forma sahiptirler. En geniş anlamıyla şehir planlamacılığı ve mimarlık ütopyacı düşünce tarzlarından esinlenmiştir (Harvey, 2008 192).
özel konut şirketlerinin temel amacı kârdır ve her zaman finans ve reklâm-pazarlama endüstrisi ile piyasaya çıkmaktadırlar. Konut şirketleri potansiyel müşterilerine uygun fiyatlı seçenekler sunarken yoğunluğu arttırmak ve böylece maliyetleri düşürmek isterler. çünkü maliyeti düşürmenin ya da toplam karı maksimize etmenin en kolay yolu; aynı alanda daha fazla yapı üreterek, kullanılabilir birim alan başına arsa maliyetini düşürmektir. Konut şirketleri ayrıca yerleşim alanlarının ortaya çıkış sürecinde etkili olmakta, araziyi seçen, yerel yönetimlerle yakın ilişkiler kuran, tanıtım ve pazarlama için reklâm stratejisini belirleyen de konut şirketleri olmaktadır. Konut şirketleri bu yeni yerleşim birimlerinin hem yaratıcısı, hem planlayıcısı ve hem de yöneticisi konumundadırlar.
Tüketicilerin yeni güvenlikli toplu yaşam alanlarına yönelmesinde; yüksek standartlarda emlak, homojenlik sosyal yapı, fazladan güvenlik istekleri etkili olmaktadır.
Eski ve yeni zengin tüketiciler, yüksek gelir düzeylerine uygun bir yaşam tarzı arayışına girmektedir. Reklam ve pazarlama şirketlerinin sunduğu yeni ve pahalı dolayısıyla da diğerleri için ulaşılamaz olan ürünleri istekle benimsemektedirler.
Pazarlama Şirketlerinin ütopyası.
Konut sadece barınmayı sağlayıcı araç olmayıp bir düş gibi sunulan bir ütopya olmaktadır. Konut sunucuları sattıkları ürünün değerini artırmak amacıyla hedef kitlelerine ürünün onlar için ideal ürün olduğuna ikna etmeye çalışırlar.
Pazarlama stratejilerinin temel öğesi olarak; Gelir düzeyi yüksek gurupların hayal ettikleri doğallık, seçkinlik, güvenlik, huzur, rahatlık, bolluk, düzenlilik, kalite ve lüks gibi ana beklentilere cevap verdiklerini ayrıcalıklı bir yaşam sunduklarını öne sürerler.
Kent yaşamını yaşanılamaz bir kaos ortamı gibi sunarken, sundukları ürünün, onları kentin güvensizliğinden ve karmaşasından koruyacağını, çocukların güven içinde olacağı mutlu bir cennet olacağını öne sürerler, deprem korkusunu kullanarak yüksek inşaat kalitesine vurgu yaparlar.
Doğal yaşam ve yeşile özlem teması temel pazarlama tekniklerindendir. Geçmiş zaman ve nostalji kullanımı yaygındır. Mutlu bir aile yapısı ve çocuklar en yaygın kullanılan temalardandır. Yeni mimari tasarımlar, özel dekorasyonlar, akıllı ev gibi yöntemlerle rakiplerine karşı öne geçmeye çalışırlar. Konforlu bir yaşamın tüm ayrıntılarının düşünülmüş olması vurgula