Geçen sayımızda ele aldığımız “Eyvah Su Bitti” başlıklı yazımız çok ilgi gördü. çok sayıda okuyucumuz bu konuda bilgilenmekten dolayı memnuniyetlerini ifade etti. Okuyucularımızdan eski İSKİ Daire Başkanlarından, Makina Yüksek Mühendisi Ahmet Fethi Oral, İstanbul’un su sorunu hakkında şu noktaların altını çiziyor.
Kayıp Kaçaklar; Su sorununun kaynağında, yaşanan nüfus patlaması yatmaktadır.Yaşanan bu sorunda dağıtım hatlarında ki önlenemeyen su kayıpların da ciddi bir rolü vardır.Resmi kayıtlara göre kente verilen suyun % 24 oranında kayba uğradığı da belirtilmektedir.(35 ler seviyesinde olduğunun ciddi işaretleri var!)
Melen suyu; Basitçe Su toplama kapasitesinin artırılması gerekmekte. Yeni kaynak arayışı öne çıkmış. Şehrin Batısından Istrancalar doğusundan Melen suyu ile ilgilenilmiş. İlgili projeler etaplar halinde hayata geçiriliyor. Melen kurtarıcı gibi sunuluyor. Ancak bu kaynaklara o bölge halkının da ihtiyacı var. Melen suyuna irili ufaklı 400 civarında sanayi tesisi 3000-4000 m3 civarında atıklarını boşaltıyor. Ağır metallerle kirletilen bu ham su kendisini arıtmaya uygun olmayan bir arıtma tesisine aktarılıyor. Asıl olan kirlilik parametrelerine göre dizayn edilen arıtma tesislerinin yapılması ve işlem görerek şehre pompalanması. Mevcut arıtma tesisleri bulanık yüzey suları arıtma proseslerine sahip. Endüstriyel kirlilik içermeyen yüzey suları, sadece bulanıklıkları giderilerek dezenfeksiyon prosesinden geçirilerek kullanıma sevk ediliyor.
Yer altı suları; Yer altı sularından yararlanmak da çözüme bir katkı olarak gündemde çatalca da 26 adet kuyu açılması için de yakın zamanda ilgili kurum tarafından(İSKİ) ihale yapıldı.Yer altı sularının..ihtiyaca katkısı %4-5 kadardır..katkı çeşitliliği açısından da önemlidir.
Marmara Denizi’nin önemi ve Kirlenmesinin önüne Geçilmesi; Marmara hassas özelliğe sahip bir iç deniz. Ancak atık sularını % 70-80 oranında derme çatma bir ızgaradan geçirilerek sadece katı maddeler tutularak ön arıtma diye tanımlayabileceğimiz bir kaba işlemden geçirilerek neredeyse olduğu gibi yani açıkçası arıtmadan denize vermekte ısrar eden bir İstanbul. Izgaralar ve kum tutuculardan oluşan üniteler. Bu tür ünitelerin arıtma olduğunu öne sürmek çok aldatıcı. Resmi kayıtlara göre günde 3,1 milyon m3 atık su 8-9 noktadan hiçbir arıtmaya tabii olmadan Marmara’ya ve Boğaz’a boşaltılıyor.
Havzalar; Ayrıca 2009 da Bilimsel işbirliği ve çaba ile hazırlanan sonra da yürürlüğe giren çevre Düzeni Planı İstanbul için 16 milyon nüfusu üst sınır olarak belirlemiştir. Sağlanacak kaynaklar başta su olmak üzere, bu sınırın üstünde bir yükü kaldıramaz. Kuzey ormanlarının yok edilmeye çalışılması başta olmak üzere hala gündemde tutulan uçuk kaçık projelerin bu bilimsel çalışmanın sınırlarını ve uyarılarını ciddiye alma zorunlulukları vardır.
İstanbul’un su havzalarının kirlenmeye karşı korunmaları denetimlerinin titizlikle ve aralıksız sürdürülmesi gerekmektedir.
Deniz Suyunun Tuzsuzlaştırılması; Melen projesi gibi pahalı çözümlere kıyasla işletme ve ilk yatırım maliyetleri toplamı 1 dolar/m3 ün altında kalacak bir Desalinasyon tesisinin yapımı gerçekleştirilmelidir.
Yağmur Bombası; Ben bu projenin Gn. koordinatörlüğünü yaptım. Kuzey Dakota’dan en genci 60 yaş üstü 3 adet pilot ve iki adet radar görevlisi ve İSKİ tarafından da yeterince mühendis ve teknisyenden oluşan, üç küçük uçak ve yer ikmal biriminden ibaret bir ekiptik. İTü Meteoroloji Bölümünden danışmanlık alıyorduk. Bölüm başkanı Sn. Prof. Dr. Eren Omay’dı. Yaptığımız her sorti kayıt altındaydı. Yağmur yüklü bulutları Yunanistan üzerinde tespit eder Terkos ya da ömerli havzasına tohumlayarak yağdırırdık. % 20 bir düşüm artışı yakaladık. Aynı periyotta ürdün ikinci barajını bu teknolojiye güvenerek inşa etmeye başlamıştı.